Ćwiczenia podnoszące w krótkim czasie poziom graficzny pisma

Wiek: 7- 16 lat

 

Systematyczne wykonywanie poniższych ćwiczeń w okresie kilku miesięcy w znaczny sposób podnosi poziom graficzny pisma. Zachęcam zatem do ich wykonywania.

Zaleca się je przy słabym lub zbyt mocnym nacisku narzędzia pisarskiego ( ołówka, długopisu, pióra, kredki), nierównomiernym, nieustabilizowanym  nacisku, przy szybkiej męczliwości ręki, mało czytelnym piśmie, piśmie typowo dysgraficznym (w aspekcie poziomu graficznego oraz błędnego zapisu liter), przy powolnym tempie pisania, a także w przypadku ogólnej niechęci do wykonywania czynności manualnych, takich jak: rysowanie, malowanie, konstruowanie, lepienie, odwzorowywanie, kalkowanie, samodzielne pisanie.

Proponowane ćwiczenia:

1. Masaż kończyn (ćwiczenie w parach) – dziecko kładzie się na plecach na podłodze. Ręce i nogi swobodnie ułożone wzdłuż ciała. Osoba towarzysząca (rodzic, rodzeństwo,..) wykonuje dziecku delikatny masaż lekko głaszcząc obie ręce od ramion do palców dłoni. Tak samo nogi – od bioder do palców nogi. Drugi masaż jest mocniejszy -  głaskanie z naciąganiem z poślizgiem skóry od góry do dołu, najpierw od łokcia do nadgarstka, potem od ramienia do nadgarstka. Masaż odbywa się po zewnętrznej i wewnętrznej stronie kończyn. Następny etap to ugniatanie rąk, a potem nóg – od dołu do góry i na odwrót.

Ćwiczenie ma na celu pobudzenie układu nerwowego przez dotyk oraz przygotowanie mięśni rąk i nóg do pracy.

Czas – ok. 1 min.

 

2. Aktywna ręka – dziecko podnosi rękę pionowo do góry i chwyta ją drugą ręką. Podniesiona ręka stawia opór ręce trzymającej, a ta naciska w czterech kierunkach: do głowy, na zewnątrz, do przodu, do tyłu. Ćwiczenie należy wykonać kilka razy, zmieniając ręce. Wykonuje je się na wydechu.

Cel ćwiczenia: kontrola mięśniowa dużej i małej motoryki, ćwiczenie mięśni górnej części klatki piersiowej i ramion.

Czas: po trzy razy ręka prawa i lewa.

 

3. Leniwe ósemki w trzech układach – dziecko rysuje ósemkę (bez odrywania ręki). Ćwiczenie powinno być wykonywane przed każdymi zajęciami.

Przez pierwsze trzy tygodnie dziecko rysuje leniwe ósemki na dużym arkuszu papieru. Rysowanie odbywa się na trzech płaszczyznach – pionowej, np. na arkuszu papieru zaczepianym na ścianie, poziomej (arkusz rozłożony na podłodze bądź innej dużej powierzchni i  przy biurku – dziecko siedzi na krześle przysuniętym do biurka, nogi opierając całymi stopami o podłogę.

Rysowanie ósemek zaczynamy od ręki dominującej. Potem dziecko rysuje drugą ręką, następnie oburącz jednocześnie. Zaczynamy od płaszczyzny pionowej. Grubą kredką kreśli ósemki różnicując nacisk -  5 razy nacisk bardzo słaby, przypominający prowadzenie pędzla po papierze - 5 razy nacisk bardzo mocny, nienaturalnie silny – 5 razy nacisk średni (pożądany).

Należy pamiętać, że kreśląc po tym samym śladzie leniwe ósemki dziecko nie odrywa ręki od kartki do momentu zakończenia pisania daną ręką.

Po zakończeniu rysowania w pionie przechodzimy do pisania na dużej kartce ułożonej w poziomie. Klęcząc, dziecko podpiera się jedną ręką o kartkę, a drugą, dominującą zaczyna kreślić ósemkę według tego samego schematu. Następnie dziecko rysuje ósemki przy biurku.

Zdecydowane wyregulowanie napięcia mięśni rąk zauważalne są zazwyczaj po trzech tygodniach.

W ostatnim etapie dziecko rysuje  ósemki przez 2-3 tygodnie tylko przy stoliku, na kartce formatu A4. Proces rysownia odbywa się według opisanego wyżej schematu.

Czas: pięć ósemek dzieci młodsze, dziesięć – dzieci starsze, I faza – 3 tygodnie, II faza – 2 lub 3 tygodnie.

 

4. Pisanie alfabetów bez odrywania ręki – ćwiczenie polega na zapisywaniu kolejnych liter alfabetu, łącząc je w jeden ciąg (bez odstępów).

Do pisania alfabetów należy założyć dziecku osobny zeszyt. Po upływie trzech tygodni widoczna jest wyraźna poprawa grafiki pisma.

Uczniowie starsi mogą pisać zdania bez odrywania ręki. Po napisaniu zdania dziecko koryguje zapis, wstawiając przy alfabecie drobne elementy liter takie jak; kropki nad i, j, ż; kreski przy ł, t; przy pisaniu zdania dodatkowo dzieli je na wyrazy wstawiając wielką literę na początku.

To ćwiczenie w znaczny sposób poprawia płynność ruchów dłoni, automatyzm połączeń literowych oraz tempo pisania.

Czas: dziecko młodsze - trzy alfabety dziennie przez trzy tygodnie; uczeń starszy – pięć alfabetów dziennie.

 

 

Na podstawie książki Izabeli Mańkowskiej pt. „Kreowanie rozwoju dziecka” , Operon, 2005 przygotowała Ewa Zubowicz