Jak rozpoznać depresję u nastolatka?

            Depresja to poważna choroba. Nie gorszy dzień, nie lenistwo, nie słabsze samopoczucie. To poważna choroba, której objawy wpływają na wszystkie najważniejsze sfery życia.

            Coraz więcej o niej mówimy i coraz większą mamy o niej wiedzę, jednak nadal dość powszechny jest mit, że jest to choroba dotykająca wyłącznie osoby dorosłe. Niejednokrotnie obniżony nastrój u dziecka odbierany jest przez otoczenie jako "burza hormonalna". Nic bardziej mylnego. Z roku na rok coraz więcej nastolatków i dzieci zapada na depresję. Liczba rośnie, a wiek zachorowalności spada. Dane naukowe mówią, że "w obecnym momencie 3-5% nastolatków cierpi na depresję, a około 20% młodych osób doświadczy do osiemnastego roku życia przynajmniej jednego jej epizodu" (Ambroziak i in, s. 55). Wśród nastolatków depresja jest najczęściej występującym zaburzeniem psychicznym. Dlatego tak ważne jest żeby jak najwięcej mówić o tej chorobie i zacząć ją zauważać, gdyż wczesne rozpoznanie i diagnoza to szansa na skrócenie cierpienia naszego dziecka.

Objawy

            Aby pomóc dziecku cierpiącemu na depresję na samym początku trzeba uważnie je obserwować i zacząć zauważać, że ta choroba jest. Depresja rozwija się stopniowo, wraz z czasem wzrasta ilość oraz nasilenie objawów. Zdarza się, że od początku objawów do momentu poszukiwania pomocy mija kilka miesięcy, a pacjent rozpoczyna leczenie dopiero w momencie, gdy choroba zagraża życiu lub uniemożliwia funkcjonowanie. Czas ma ogromne znaczenie!

            Należy wiedzieć, że nie ma dwóch takich samych depresji. To choroba, która u dwóch osób w tym samym wieku, tej samej płci może przebiegać zupełnie inaczej- różnić się pod względem rodzaju, nasilenia i ilości objawów. Są jednak objawy charakterystyczne, najważniejsze kryteria, które pozwalają opisać tę chorobę.

            Depresję u nastolatka rozpoznaje się w oparciu o te same kryteria diagnostyczne, co u osób dorosłych. Zgodnie z DSM-V objawy wskazujące na występowanie depresji to utrzymujące się codziennie, przez większość dnia (przez okres minimum 2 tygodni):

• obniżony nastrój lub (co jest bardzo! charakterystyczne dla dzieci i młodzieży) drażliwość
• spadek zainteresowań oraz zdolności do odczuwania przyjemności;
• spadek lub przyrost masy ciała,  wahania łaknienia
• bezsenność lub nadmierna senność
• nadmierne pobudzenie lub zahamowanie psychomotoryczne,
• zmęczenie i utrata energii
• zaniżone poczucie własnej wartości
• nadmierne lub nieadekwatne poczucie winy
• trudności z utrzymaniem koncentracji uwagi oraz z podejmowaniem decyzji
• nawracające myśli o śmierci, nawracające myśli samobójcze, próby samobójcze lub konkretny plan popełnienia samobójstwa

(APA, 2015)

            Odnosząc się do objawów choroby należ pamiętać o jednej, bardzo istotnej kwestii: choć same kryteria rozpoznawania depresji są spójne dla każdej z grup wiekowych, tak sam jej obraz/przebieg może się znacznie różnić w zależności od wieku!

            Wśród częstych objawów depresji nastolatków, mogą wystąpić takie, które nie są zgodne z naszym wyobrażeniem o tej chorobie. U starszej młodzieży takim niespecyficznym objawem jest drażliwość. Wyobrażając sobie nastolatka chorego na derpesję mamy przed oczami kogoś ze znacznie obniżonym nastrojem, przytłoczonego smutkiem, bez sił, płaczącego i zamkniętego w sobie. Są to jak najbardziej trafne spostrzeżenia, jednak możemy też zobaczyć dziecko, które ma gwałtowne wybuchy złości, krzyczy, trzaska drzwiami, podkreśla, że "nic go nie obchodzi", jest skrajnie drażliwe. Wśród dzieci i młodszych nastolatków często obserwujemy także nasilenie lęku- trudności z rozłąką z rodzicem, nieokreślony niepokój oraz objawy somatyczne, jak ból głowy, brzucha, mięśni. (Ambroziak i in, 2018).

            Nie zapominajmy, że depresja to choroba śmiertelna. Jest najczęstszą przyczyną samobójstw. Z roku na rok wzrasta liczba prób samobójczych podejmowanych przez dzieci i młodzież, przy jednoczesnym obniżaniu się wieku, w którym dzieci próbują odebrać sobie życie. 

            Depresja to choroba, która wymaga leczenia i którą można wyleczyć. Czas ma znaczenie, ponieważ im szybciej zareagujemy tym szybciej pomożemy naszemu dziecku i dzięki temu unikniemy tragicznych konsekwencji. WSPARCIE JEST NIESAMOWICIE WAŻNE!

Pamiętajmy:

Depresja nastolatka nie jest zwyczajnym smutkiem, przygnębieniem, czy burzą hormonalną. Nastolatek zmagający się z depresją jest CHORY i potrzebuje POMOCY.

żródło:https://dzieciecapsychologia.pl/blog/

Psycholog - Beata Kozak-Gąska